ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္လာ ဉာဏ္စဥ္ ၁၆-ပါး

ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္လာ ဉာဏ္စဥ္ ၁၆-ပါး-

၁။ နာမ႐ူပ ပရိေစၦဒဉာဏ္= ႐ုပ္ နာမ္ ခြဲျခားသိေသာဉာဏ္။
၂။ ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္= နာမ္ျဖစ္ေပၚျခင္း အေၾကာင္းတရား၊
႐ုပ္ျဖစ္ေပၚျခင္း အေၾကာင္းတရားတို႔ကို သိမ္းက်ဳံးစုစည္း သိျမင္ႏိုင္ေသာဉာဏ္။
၃။ သမၼသနဉာဏ္= ႐ုပ္သေဘာ နာမ္သေဘာတို႔ကို ေလ့လာသံုးသပ္ေသာဉာဏ္။
၄။ ဥဒယဗၺယဉာဏ္= ႐ုပ္နာမ္ အျဖစ္အပ်က္တို႔ကို သိျမင္ေသာဉာဏ္။
၅။ ဘဂၤဉာဏ္= ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ (အျဖစ္ကိုမမီလိုက္ဘဲ)

အပ်က္ကိုသာမီလိုက္သျဖင့္ သိျမင္လိုက္ေသာဉာဏ္။
၆။ ဘယဉာဏ္= ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးတို႔၏ အျဖစ္အပ်က္ကို ေဘးဟူ၍ ႐ႈျမင္ေသာဉာဏ္။
၇။ အာဒီန၀ဉာဏ္= ထိုေဘးကို အျပစ္ဟူ၍ ႐ႈျမင္ေသာဉာဏ္။
၈။ နိဗၺိႏၵဉာဏ္= ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးတို႔၏ အျဖစ္အပ်က္ေတြအေပၚ ၿငီးေငြ႔လာေသာဉာဏ္။ မလိုခ်င္ မတြယ္တာ ျဖစ္လာေသာဉာဏ္။
၉။ မုစၥိတုကမ်တာဉာဏ္= ျဖစ္ပ်က္ ဒုကၡသစၥာႀကီးမွ လြတ္ေျမာက္လိုေသာဉာဏ္။
၁၀။ ပဋိသခၤါဉာဏ္= ထိုဒုကၡတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ရာ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းကို ဆင္ျခင္ေသာဉာဏ္။
၁၁။ သခၤါ႐ုေပကၡာဉာဏ္= သခၤါရတရားေတြခ်ည္း ႐ႈျမင္ေနေသာဉာဏ္။
၁၂။ အႏုေလာမဉာဏ္= မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္အား ရဖို႔အေလ်ာ္ ျဖစ္ေသာဉာဏ္။
၁၃။ ေဂါၾတဘူဉာဏ္= ပုထုဇဥ္ အႏြယ္ကိုျဖတ္၍ အရိယာအႏြယ္ကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာဉာဏ္။
၁၄။ မဂ္ဉာဏ္= နိဗၺာန္ကို ျမင္ေသာဉာဏ္။
၁၅။ ဖိုလ္ဉာဏ္= နိဗၺာန္ကိုပင္ျမင္ေသာဉာဏ္။
၁၆။ ပစၥေ၀ကၡဏာဉာဏ္= ရခဲ့ၿပီးေသာ တရားတို႔ကို ျပန္လည္ဆင္ျခင္ေသာဉာဏ္။
ဟူ၍ ဉာဏ္စဥ္ ၁၆-ပါးရွိ၏။

၁-မွ ၁၂-ထိ ေလာကီပိုင္းဆိုင္ရာ။
၁၃-မွ ၁၆-ထိ ေလာကုတၱရာပိုင္းဆိုင္ရာ။
၂-မွ ၁၂-ထိ ၀ိပႆနာဉာဏ္။
ဉာဏ္စဥ္(၁၆)ပါး တရားကို မိုးၫႇင္းဆရာေတာ္ ေဟာၾကားေသာမိုးၫႇင္းဆရာေတာ္ ဗီဒီယိုလင့္တြင္ အက်ယ္နားေထာင္ၿပီး တရားအားထုတ္ႏိုင္ပါသည္။